روغن موتور تراکتور از نظر گرانروی به دو مدل روغن های تک درجه‌ای(Mono – grade) مثل روغن های 10, 30و 40 SAE و روغن های چند درجه‌ای(Multi – grade) جداسازی می‌شوند. در نوع چند درجه ای(Multi – grade) مثل روغن های 30– W10 و 50– W20SAE که روغن های چهار فصل یا اتوماتیک هم نامیده می‌شوند، درجه SAE روغن با دو عدد و حرف W(مخفف واژه WINTER= فصل زمستان) نمایش داده میشود.
عدد سمت چپ W معیاری از گرانروی روغن در دمای پایین و عدد سمت راست, گرانروی در دمای بالای را نشان می‌‌دهند . این روغن ها به جهت داشتن مواد افزودنی خاص در سرما یعنی هنگام استارت موتور, مانندروغن سبک(مثلا 10 SAE یا این که 20 SAE) هستند. به‌این دلیل موتور تراکتور با به کارگیری از آن‌ها به راحتی روشن میشود. تنها دراین‌صورت روغن به سرعت به تمام بخش‌های موتور می‌رسد و روغن کاری قطعات را به خوبی انجام می‌دهد. در ضمن با گرم شدن موتور افت گرانروی روغن، کمتر از افت گرانروی روغن های تک درجه‌ای(30 SAE یا 50 SAE) خواهد بود، بدین ترتیب حتی‌در گرم ترین حالت، لایه‌ای از روغن(روغن چنددرجه‌ای) میان قطعات باقی می‌‌ماند و به خوبی آن ها را از یکدیگر مستقل نگه می‌دارد.
با دقت به این که 80 درصد ساییدگی قطعات متحرک موتور در مرحله استارت یعنی در مرحله‌ای که معمولاً موتور سرد است، رخ می‌دهد. روانکاری قطعات دوچندان حیاتی و لازم است. براین اساس بهتراست روغن های چند درجه‌ای که در سرما، گرانروی پایینی دارند, مورد استفاده قرار بگیرند.
نمودار بالا گرانروی دو مدل روغن تک درجه ای(مونوگرید) و روغن چند درجه‌ای (مالتی گرید) 40– W 15 SAE را در دماهای گوناگون نشان می‌دهد. به نحوی که ملاحظه می‌گردد، یک روغن چند درجه‌ای(مالتی گرید) در دماهای بالا خصوصیت‌های روغن 40 SAE و در دمای پایین خصوصیت‌های روغن W15 SAE را داراست و همینطور مشخص میشود که روغن چند درجه‌ای تغییرات گرانروی کمی نسبت به تغییرات دما دارا است(امکان مصرف در کلیه فصول).
1– روغن موتور
الف ) طبقه بندی روغن های موتور برحسب گرانروی
درجه بندی SAE:
انجمن مهندسین خودرو ایالات متحده( SAE )، مبنای طبقه‌بندی روغن های موتور را به دلیل اهمیت گرانروی این خصوصیت بنا گذاشته است. بطوریکه در‌این سیستم دو مجموعه از درجه‌های گرانروی تعریف می‌شوند.
یک مجموعه حرف Winter= W(روغن های چند درجه‌ای) دارا است و گروه دیگر بدون حرف W است( روغن های تک درجه‌ای ) درجه های دارای حرف W معرف گرانروی روغن در فصل زمستان، یعنی متناسب بودن آن برای کار در فصول سرد سال و قابلیت روغن برای پمپ شدن در دمای پایین است.
ب ) طبقه بندی براساس سطوح کیفیت روغن های موتور
طبقه بندی انجمن نفت ایالات متحده API
انجمن نفت ایالات متحده(American Petroleum Institute) کیفیت روغن های موتور را در دو گروه دسته بندی کرده است که عبارتند از:
- روغن های موتور برای خودروهای بنزینی که برای هر سطح کیفیت با دو حروف معرفی می‌شوند. حرف اول S به Service Station یعنی ایستگاه‌های تعویض روغن, گاراژها و بنگاه‌های فروش خودروها اشاره دارد و حرف دوم که با یکی‌از حروف الفبای انگلیسی از A تا N(سطح کیفیت فعلی) معلوم شده‌است.
- روغن های موتور برای خودروها و دستگاه های دیزلی که با حرف c مخفف کلمه Commercial(وسایل نقلیه تجاری، کشاورزی و ناوگان حمل و نقل) و یکی از حروف انگلیسی از A تا J (سطوح کیفی فعلی) به همراه اعدادی که بعد از حرف C نوشته می‌شوند، مشخص شده.
2- روغن دنده خودرو
در سیستمهای انتقال نیرو، دنده‌ها و یاتاقان‌های متفاوتی به کار رفته‌اند که نیازهای روانکاری متفاوت در شرایط مختلف خواهند داشت. انتخاب روانکار مناسب، مستلزم بررسی دقیق مشخصات فیزیکی و شیمیایی روغن و شرایط کار دستگاه‌ها و ماشین‌آلات در تطبیق با شرایط محیط کاری است.
انجمن نفت آمریکا API دسته بندی ذیل را برای روانکار های سیستمهای انتقال نیرو و محورها با مشخصات ویژه، معرفی کرده است:
