آشنایی با قطعات تراکتور
برای اینکه بتوانیم تراکتور خودمان را عیب یابی کنیم، در ابتدا لازم است که بدانیم تراکتور ما از چه قطعات اصلی تشکیل شده و هرکدام از این قطعات چه وظیفه‌ای، را بر عهده دارد.
1. باتری تراکتور
باتری یکی از اصلی‌ترین قطعات تراکتور است که وظیفه تولید و ذخیره برق مورد نیاز تراکتور را بر عهده دارد.
پیش از روشن شدن تراکتور، با انجام بک سری واکنش‌های شیمیایی در باتری برق تولید می‌شود و این برق انرژی مورد نیاز تراکتور را فراهم می‌کند. البته انرژی الکتریکی تولید شده توسط تراکتور در باتری ذخیره می‌گردد.
از جمله علائم وجود مشکل در باتری عبارتاند از:
- دیر روشن شدن تراکتور
- کم‌نور شدن چراغ‌های تراکتور
- وجود بوی بد در باتری
- نشتی آب اسید از باتری
- باد کردن باطری
- افت ولتاژ، موقع آمپر کشیدن باطری
همچنین عللی که می‌توانند رفته رفته موجب بروز مشکل در باتری شوند نیز عبارت اند از:
- عدم استفاده از باتری برای مدت‌زمانی طولانی
- استفاده از آب اسید غیر استاندارد برای باطری
- بیش از اندازه شارژ شدن باتری به وسیله دینام
2. آلترناتور تراکتور
وظیفه اصلی این قطعه تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی هست؛ به این صورت که از طریق تسمه آلتروناتور نیروی مکانیکی موتور به آلتروناتور منتقل می‌شود؛ این قطعه با توجه به مکانیسم ساختاری که دارد، نیروی مکانیکی چرخشی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند، این برق تولید شده به باطری تراکتور منتقل و در باتری ذخیره می‌گردد.
قطعات اصلی آلترناتور عبارتند از:
- روتور
- استاتور
- آفتامات
روتور و استاتور وظیفه تبدیل نیروی مکانیکی به برق را بر عهده دارند، و آفتامات برق تولیدی را، برای باتری ارسال می‌کند.
در صورتی که آلترناتور با مشکل مواجه شود، معمولاً علائم زیر خواهیم دید:
- شارژ زیاد یا کم باتری
- نور زیاد یا کم چراغ‌ها هنگام روشن بودن تراکتور
مواردی هم که می‌تواند موجب بروز مشکل در آلترناتور تراکتور گردد، عبارت است از:
- پارگی تسمه آلترناتور
- مشکل در اتصالات پشت آلترناتور
- تمام‌شدن زغال‌های آلترناتور
- سوختگی در فیوز برق تحریک آلترناتور
- مشکل در کابل مثبت آلترناتور به باتری
۳. سیستم فن
سیستم فن مانع از بالا رفتن دمای موتور تراکتور می‌شود. بنابراین در صورتی که سیستم فن با مشکل مواجه شود، دمای موتور بالا رفته و اصطلاحاً جوش می‌آورد. سیستم فن، متشکل از سنسور دمای آب، کنترل یونیت فن، رله فن، فیوز فن و موتور فن است.
در صورت بروز مشکل در سیستم فن، مشکلات زیر به وجود می‌آید:
- بالا رفتن دمای موتور و به اصطلاح جوش آوردن موتور
- افزایش مصرف سوخت
- خالی شدن سریع شارژ باتری
- افزایش دمای آب
۴. ترموستات تراکتور
مایع خنک‌کننده‌ای که میان پیشرانه و رادیاتور وجود دارد، توسط ترموستات جریان می‌یابد. زمانی که پیشرانه سرد است، ترموسات وظیفه دارد که آن را گرم کند. برعکس این ماجرا نیز صادق است. زمانی که پیشرانه گرم است ترموستات دست به کار شده و مانع از گرمای زیاد پیشرانه یا موتور می‌شود.
در صورت خراب شدن ترموستات، دمای موتور تراکتور زیاد می‌شود. بنابراین یکی از علل داغ شدن تراکتور وجود مشکل در ترموستات است.
5. سوییچ چراغ ترمز
با اینکه سوییچ چراغ ترمز از جمله اصلی‌ترین قطعات نیست، اما کاربرد مهمی دارد. وظیفه آن این است که زمان قرار گرفتن پای راننده روی پدال ترمز، چراغ ترمز در عقب تراکتور را روشن می‌کند. بنابراین زمانی که چراغ‌های عقب مشکلی نداشته باشند ولی زمان ترمز گرفتن روشن نشوند، مشکل از سوییچ چراغ ترمز است.
6. کالیپر ترمز
وظیفه کالیپر ترمز این است که وقتی ترمز گرفته شود کالیپر ترمز لنت‌های ترمز را روی دیسک فشار می‌دهد در نتیجه تراکتور متوقف می‌شود.
از جمله علائم خرابی کالیپر تراکتور عبارتاند از:
- ایجاد سایش در لنت‌ها
- نشتی در سیستم ترمز
7. دیسک ترمز
یکی دیگه از قطعات اصلی تراکتور دیسک‌های ترمز می‌باشد. دیسک ترمزها کنار چرخ های تراکتور است و زمانی که ترمز گرفته می‌شود بر اثر اصطکاکی که بین لنت‌ها و دیسک به وجود می‌آید تراکتور متوقف می‌گردد.
در صورت بروز مشکل در دیسک، علائم زیر قابل مشاهده می‌باشد:
- لرزیدن تراکتور هنگام ترمز گرفتن
- کاهش قدرت ترمزگیری تراکتور
8. استارت
استارت یک موتور الکتریکی است که با استفاده از برق ناشی از باتری، موجب چرخش میل‌لنگ می‌شود. با چرخش میل‌لنگ موتور هم روشن می‌شود .
قطعات اصلی استارت، عبارتند از:
- اتوماتیک استارت
- موتور الکتریکی استارت
اتوماتیک استارت، وظیفه دارد که مدار برق اصلی موتور استارت را وصل کند.
نکته‌ای که بد نیست بدانید این است که زمانی که از استارت استفاده می‌شود، سایر قطعات مصرف‌کننده‌ی باتری، اتصال‌شان از باتری قطع می‌شود. اما دلیل این اتفاق چیست؟
چون استارت، برق زیادی می‌طلبد. در واقع اتصال سایر قطعات با باتری به طور موقت قطع می‌شود تا در وهله‌ی اول برق زیادِ مورد نیاز استارت تأمین شود و همچنین، قطعات استارت آسیبی نبینند.
در صورتی که سیستم استارت دچار مشکل شود، علائم زیر ممکن است بروز یابند:
- ایجاد دود و بوی سوختگی در قسمت استارت
- ترکیدن باتری در زمان استارت زدن
- به سختی و سنگینی استارت خوردن تراکتور
- داغ شدن بیش از اندازه‌ی کابل منفی باتری
9. واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندر نیز یکی از قطعات کاربردی تراکتور می‌باشد. این قطعه بین سرسیلندر و بلوک موتور قرار دارد و یکی از وظایف واشر سر سیلندر این است که مجراهای آب و روغن که به سمت سرسیلندر در جریان هستند را آب بندی کند و دومین وظیفه‌اش این است که همین کار را برای محفظه مخصوص احتراق انجام دهد.
در صورتی خرابی واشر سرسیلندر، مشکلاتی به وجود می‌آید از جمله:
- قاطی شدن آب رادیاتور و روغن
- خارج شدن دود سفید از اگزوز(وارد شدن آب به سیلندر)
10. رادیاتور
موتور در حین روشن‌بودن داغ می‌شود و باید قطعه‌ای وجود داشته باشد که وظیفه‌ی خنک‌کردن موتور را بر عهده داشته باشد. قطعه‌ای که این وظیفه را بر عهده دارد رادیاتور تراکتور است. رادیاتور از جمله قطعات اصلی تراکتور است، و بهتر است همواره از لحاظ سلامت مورد بررسی قرار گیرد.
راهنمای عیب یابی تراکتور
تا اینجای کار در بحث عیب یابی تراکتور به برخی از مهم‌ترین قطعات تراکتور نگاهی داشتیم و گفتیم که در صورت بروز مشکل در هر یک از آن‌ها ممکن است چه مشکلاتی در تراکتور به وجود آید. حال در ادامه‌ی بحث در ارتباط با راهنمای عیب یابی تراکتور نوبت به آن رسیده که به صورت برعکس عمل کنیم. یعنی برخی از مهم‌ترین ایرادهای تراکتور را معرفی کرده و سپس قطعاتی که ممکن است با این ایرادها در ارتباط باشند را ذکر می‌کنیم.
۱- در دور آرام، موتور خاموش می‌شود؟
- شافت استپر موتور گیر می‌کند.
- دریچه گاز مشکل دارد.
2- تراکتور در هوای سرد روشن نمی‌شود؟
- فشنگی یا سنسور دمای آب مشکل دارد.(در صورت مشکل‌دار بودن سنسور دمای آب، تراکتور در اول صبح نیز به‌سختی و با چند استارت روشن می‌شود.)
3- به‌طور ناگهانی و بی‌دلیل دور موتور بالا می‌رود؟
- سیستم ورودی هوا مشکل دارد.
4- استارت نمی‌تواند موتور را روشن کند؟
الف) این مشکل در دو حالت قابل مشاهده است. حالت اول اینه که استارت، موتور را روشن نمی‌کند یا به اصطلاح استارت، موتو را نمی‌چرخاند ولی نور چراغ‌های جلو مناسب و معمولی است؛ درچنین حالتی:
- کل استارت مشکل دارد.
- سوییچ استارت مشکل دارد.
- سونوئید استارت خراب است.
ب) اما حالت دوم این است که استارت، موتور را روشن نمی‌کند و نور چراغ‌های جلو نیز کم است. در چنین حالتی، عمدتاً مشکل از باتری است، از جمله:
- باتری خراب است.
- باتری ضعیف است.
- اتصال‌های باتری شل است.
5- تراکتور شتاب زیادی ندارد؟
در چنین وضعیتی برای عیب یابی تراکتور باید موارد زیر را مدنظر داشته باشید:
- لوله مکش دارای نشتی است.
- مقدار گازوئیل تراکتور کافی نیست.
6- مصرف گازوئیل زیاد است؟
مواقعی که مصرف سوخت تراکتور زیاد است و مجبور به گازوئیل زدن زود به زود هستید، ممکن است یک یا چند مورد از قطعات زیر دچار مشکل شده باشند:
- ورودی هوا
- ساسات
7- موتور داغ می‌کند؟
عوامل احتمالی داغ کردن موتور عبارتاند از:
- در سیستم خنک کننده به میزان کافی آب وجود ندارد.
- تسمه پروانه شُل است.
- در سیستم فن مشکل وجود دارد.
- پمپ آب مشکل دارد.
- درب رادیاتور خراب است.
- ترموستات مشکل دارد.
- لوله‌های جنت مشکل دارند.
- راه‌های ورودی هوا به رادیاتور بسته شده‌اند.
سخن آخر
در این نوشته سعی گردید در مورد عیب یابی تراکتور، به مهم‌ترین قطعات و مهم‌ترین ایرادهای تراکتور اشاره شود. بدیهی است که این نوشته تمامی قطعات تراکتور و ایرادهای آن‌ها را دربرنمی‌گیرد؛ و برای این کار باید جزوه‌ای طولانی در نظر گرفت. اما اگر مشکلی در تراکتور شما به وجود آمده می‌توانید از سری مقاله‌های بعدی که با عنوان عیب یابی تراکتور در سایت سیسال منتشر خواهیم کرد کمک بگیرید.
ضمناً هر تجربه‌ای که در ارتباط با عیب یابی تراکتور دارید را می‌توانید در قسمت نظرات با ما و کاربرانی که به‌دنبال عیب یابی تراکتور خود هستند به اشتراک بگذارید.
