در تراکتور قطعات مختلفی وجود دارد که هریک از آن‌ها وظایفی را باید انجام دهند. یکی از این قطعات دیفرانسیل است. این قطعه از مهم‌ترین قطعات تشکیل دهنده هر خودرو و تراکتور است که در این مقاله درباره نحوه کارکرد آن، علائم خرابی و همچنین کاربردهایی که این قطعه دارد، بیشتر توضیح خواهیم داد.
دیفرانسیل تراکتور چیست؟
دیفرانسیل تراکتور وظیفه تغییر جهت انتقال نیرو را بر عهده دارد و به عبارتی این قطعه از چندین چرخ دنده مخروطی تشکیل شده که نیروی موتور را از جعبه دنده گرفته و روی چرخها تقسیم می‌کنند تا هر قسمت چرخ را به گردش درآورند. در صورتی که در تراکتور دیفرانسیل وجود نداشته باشد، چرخها قفل می‌شوند و هنگام پیچیدن یک چرخ روی زمین کشیده می‌شود. در فرآیند انتقال قدرت، توان تولید شده در موتور برای ایجاد سرعت و گشتاور لازم به جعبه دنده انتقال داده می‌شود و خروجی آن با استفاده از میل گاردان به چرخها منتقل خواهد شد.
وظایف دیفرانسیل در تراکتور
دیفرانسیل در تراکتور وظایف مختلفی را بر عهده دارد که عبارتند از:
۱. برقراری هماهنگی میان چرخها در زمان دور زدن تراکتور
در تراکتور موتور روی شاسی به صورت طولی قرار می‌گیرد ولی محور چرخها باید به صورت عرضی دوران داشته باشد که تغییر مسیر بین محور چرخها و محور موتور با دیفرانسیل امکان‌پذر خواهد شد.
۲. افزایش گشتاور چرخهای تراکتور
با توجه به اینکه دیفرانسیل دارای دو چرخ دنده مخروطی با قطرهای مختلف است، گشتاور چرخها را افزایش می‌دهد و سرعت آن‌ها را نسبت به محور خروجی دنده نیز کاهش خواهد داد.
۳. ایجاد هماهنگی بین چرخها در زمان دور زدن تراکتور
دیفرانسیل نیرونی دورانی دریافت شده را با توجه به وضعیت چرخهای محرک بین آن‌ها تقسیم خواهد کرد. در زمان حرکت به صورت مستقیم به دلیل اینکه چرخهای محرمت وضعیت یکسانی دارند با سرعت مساوی خواهند چرخید ولی در زمان دور زدن سر پیچ‌ها، مسیری که چرخ داخلی را می‌پیماید کمتر از چرخ بیرونی است. بنابراین دیفرانسیل باید چرخ داخلی را با سرعت کمتر و چرخ خارجی را با سرعت بیشتر بچرخاند. این عمل امکان دور زدن را در سرپیچ‌ها ممکن می‌سازد.
انواع دیفرانسیل
دیفرانسیل در انواع مختلفی تولید شده تا بتوان در تمامی وسایل نقلیه با توجه به کار مورد نیاز از آن استفاده کرد. از انواع پرکاربرد دیفرانسیل عبارتند از:
۱. دیفرانسیل قفل‌شونده
دیفرانسیل قفل شونده سرعت شفت‌های یک محور را ثابت نگه خواهد داشت به همین ترتیب چرخ چپ و راست دور یکسانی را طی می‌کنند. همچنین این نوع دیفرانسیل باعث می‌شود تا محور دارای کشش و فاقد کشش دور یکسانی را دریافت کنند. دیفرانسیل قفل شونده خودکار قیمت مناسبی داشته و نیازی به دخالت راننده نیز نخواهد داشت ولی در هنگام قفل و باز شدن سر و صدای زیادی ایجاد می‌کند.
۲. دیفرانسیل باز
دیفرانسیل باز ارزان‌ترین نوع از دیفرانسیل بوده که کاربرد فراوانی در تمامی وسایل نقلیه دارد. این مدل دیفرانسیل این گونه عمل می‌کند که گشتاور خروجی از پیشرانه را به دو جهت مختلف تقسیم خواهد کرد که هریک از این خروجی‌ها توانایی چرخش با سرعت‌های متفاوتی را خواهند داشت. از معایب اصلی این مدل دیفرانسیل عدم توانایی کنترل گشتاور خروجی است.
۳. دیفرانسیل تقسیم کننده گشتاور
دیفرانسیل تقسیم کننده گشتاور از جدید‌ترین و پیشرفته‌ترین نوع از دیفرانسیل‌هایی است که در صنعت ساخت وسایل نقلیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل دیفرانسیل علاوه بر وظایف اصلی خود به هندلینگ و فرمان‌پذیری نیز کمک خواهد کرد. این مدل دیفرانسیل با استفاده از سنسور‌های سرعت و شتاب سنج مدام اقدام به بررسی وضعیت پایداری تراکتور می‌کنند و بهترین استراتژی تقسیم نیرو بین چهارچرخ را در این راستا اتخاذ می‌کنند. این نوع از دیفرانسیل‌ها سنگین و گران قیمت هستند و ابتدا امنیت راننده را محاسبه می‌کنند و سرعت برای آن‌ها در اولویت دوم قرار دارد.
۴. دیفرانسیل لغزش محدود با کنترل‌کننده الکتریکی (LSD)
دیفرانسیل لغزش محدود با کنترل‌کننده الکتریکی در خودروهای مسابقه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل از دیفرانسیل در واقع نمونه‌ای از دیفرانسیل قفل شونده است و عملکردی مانند دیفرانسیل باز دارد. نیروی خروجی از موتور در این دیفرانسیل هر ثانیه بین چرخها تنظیم می‌شود و تمام قدرت را به چرخهای دارای اصطکاک هستند، انتقال نمی‌دهد بلکه درصدی از قدرت به چرخ‌‌هایی که اصطکاک کمتری دارند، فرستاده می‌شود.
بازتاب: چرخ دنده پینیون و کرانویل چیست و چه کاربردی در گیربکس دارند؟ - سیسال