میل گاردان یکی از قطعات مهم در سیستم انتقال قدرت و توان وسایل نقلیه است. به کمک این وسیله قدرت از قسمت عقب تراکتور به بخش‌های جلویی منتقل می‌شود. علاوه بر این میل گاردان باید از نوسان‌های حرکتی و افزایش یا کاهش شدید سرعت و حجم انتقال نیرو نیز جلوگیری کند. در ادامه به بررسی بیشتر این قطعه کاربردی خواهیم پرداخت و با انواع آن آشنا می‌شویم.
میل گاردان چیست؟
میل گاردان قطعه‌ای مکانیکی است که به انتقال گشتاور و چرخش نیرو کمک می‌کند. از این قطعه برای اتصال سایر اجزا سیستم‌های انتقال توان و حفظ یکپارچگی قطعات استفاده می‌شود.
اگر بخواهیم وظیفه میل گاردان را به صورت خلاصه تعریف کنیم باید بگوییم این قطعه مسئول انتقال گشتاور پیچشی گیربکس به دیفرانسیل است. این قطعه نیروی پیچشی فراوانی را تحمل می‌کند. دستگاه محرک تراکتور معمولا در بخش عقب بدنه جانمایی می‌شود. در طراحی تراکتورهایی که سیستم کلاچ و قطعات تولید نیرو در بخش جلویی قرار داشته اما قطعات مربوط به محرک تراکتور در قسمت عقب قرار دارد از میل گاردان استفاده می‌کنند. لازم به ذکر است تراکتورهایی که دارای چرخ‌های محرک در قسمت جلو وسیله نقلیه هستند نیازی به میل گاردان نخواهند داشت.
قفل میل گاردان چیست؟
قفل میل گاردان برای کنترل جهت انتقال نیرو طراحی می‌شود. نیرو باید با سرعت زاویه‌ای ثابتی منتقل شود. به کمک میل گاردان جهت و زاویه نیرو در زمان انحراف‌های حاصل از ناهمواری‌ها جاده یا تغییر جهت تراکتور ثابت می‌ماند. این قطعه انعطاف قابل توجهی داشته و جهت انتقال را تا حد زیادی کنترل می‌کند.
قفل میل گاردان شامل دو قطعه مفصل هوک و مفصل مخصوص سرعت ثابت است. مفصل هوک بیشتر در محورهای حرکت تراکتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قفل‌ها حجم زیادی دارند و باید به طور زوج به کار بروند.
از مفصل مخصوص سرعت ثابت برای حرکت زاویه‌ای عضو محرک بهره گرفته می‌شود. به کمک این مفصل عضوی که قطعه را به حرکت درمی‌آورد سرعتی برابر با عضو محرک خواهد داشت. در حقیقت این مفصل ارتعاشی به چرخ‌ها منتقل می‌کند تا زاویه و سرعت تا حد زیادی کنترل شود.
اتصال کشویی میل گاردان
زمانی که تراکتور از روی دست‌اندازها و چاله‌ها عبور می‌کند، چرخ‌های عقب حرکتی عمودی خواهند داشت. به همین دلیل وجود قطعه‌ای که بتواند باعث تغییر طول میل گاردان و تنظیم تعادل سیستم انتقال نیرو شود الزامی است. اتصال کشویی میل گاردان دقیقا همین وظیفه را دارد. این اتصال در زمان عبور خوردو از چاله‌ها حرکت جانبی را تعدیل کرده و باعث ایجاد ثبات در سیستم انتقال نیرو می‌شود.
جنس و بدنه میل گاردان
مانند بسیاری دیگر از قطعات تراکتور، میل گاردان نیز از فولاد ساخته شده است. این قطعه که قطر نسبتا قابل توجهی دارد، دارای سطحی صاف است که نیروی گیربکس را به دیفرانسیل منتقل می‌کند. دیفرانسیل و گیربکس دائما در حرکت هستند. فاصله این دو قطعه افزایش یا کاهش پیدا می‌کند و زاویه بین این دو نیز ممکن است تغییر کند. بدین منظور باید از قطعاتی در ابتدا و انتهای میل گاردان استفاده کرد تا این نوسان را کاهش دهند. چهارشاخه قطعه‌ای که است در دو سر میل گاردان نصب شده و شفت گیربکس را به دنده پیستون دیفرانسیل متصل می‌کند.
میل گاردان می‌تواند توپر یا توخالی باشد. نوع توخالی برای موتورهایی مناسب است که فعالیت زیادی دارند. این موتورها نیاز دارند از قطعات کم وزن استفاده کنند تا انعطاف حرکتی بالایی داشته و بازدهی بیشتری ارائه کنند. میله‌های توخالی غالبا از لوله درزدار ساخته می‌شوند.
در برخی موارد میل گاردان را کوتاه‌تر می‌سازند تا نیروی گریز از مرکز این قطعه کاهش یابد. همچنین کوتاه بودن میل گاردان باعث می‌شود تا نیروی موتور کاهش پیدا نکند. در این حالت نیرو برای انتقال به دیفرانسیل مسیر کوتاه‌تری را طی خواهد کرد. در نتیجه اتلاف انرژی کمتر خواهد بود.
بیشتر بخوانید:مشخصات فنی تراکتور فرگوسن 285
انواع میل گاردان
دسته‌بندی‌های مختلفی برای میل گاردان وجود دارد اما اصلی‌ترین دسته‌بندی بر اساس یک تکه یا دو تکه بودن است. اتومبیل‌هایی که فاصله بین گیربکس و موتور بیش از ۱.۵ متر نیست باید از میل گاردان یک تکه استفاده کنند. تراکتورهایی که طول بیشتری دارند و فاصله گیربکس و موتور بیش از ۱.۵ متر است باید از میل گاردان‌های دو تکه بهره بگیرند.
اگر طول میل گاردان زیاد شود ممکن است مشکلاتی در زمان افزایش سرعت وسیله نقلیه به وجود آید. میل گاردان‌های دوتکه دارای چهارشاخه‌هایی در سر و ته هستند اما برای افزایش کیفیت اتصال تکه‌ها از بلبرینگ و لاستیک ضربه‌گیر در وسط میله نیز استفاده می‌شود.
مشکلات مربوط به میل گاردان
میل گاردان نیز مانند سایر قطعات تراکتور دچار نقص و خرابی خواهد شد. مهمترین و رایج‌ترین نقص میل گاردان‌ها خرابی و سائیدگی کاسه ساچمه چهارشاخه است. در این حالت هنگام حرکت ابتدایی تراکتور و در زمان رها کردن کلاچ تقه‌ها و ضربه‌ها در بدنه و موتور حس می‌شود. همچنین ممکن است تراکتور در زمان افزایش سرعت شروع به لرزیدن کند.
اگر تراکتور در زمان حرکت عادی سر و صدا تولید می‌کند باید میل گاردان بررسی شود. گرچه در اکثر این موارد نیازی به تعویض قطعه اصلی نیست اما تا حد امکان باید چهارشاخه را به صورت تناوبی بررسی و در صورت خرابی نسبت به تعمیر یا تعویض اقدام کرد.
جمع‌بندی
میل گاردان وظیفه انتقال نیرو و گشتاور چرخشی را دارد. این قطعه از یک سو به گیربکس و از سوی دیگر به دیفرانسیل متصل می‌شود. میل گاردان‌ها را می‌توان به دو نوع یک تکه و دو تکه تقسیم کرد. تراکتورهایی که طول بیشتری دارند معمولا از میل گاردان دو تکه استفاده می‌کنند تا فرایند انتقال نیرو به شکلی صحیح و ایمن انجام شود. در صورت خراب شدن این قطعه لرزش‌هایی در بدنه و موتور تراکتور حس خواهد شد یا صدای ضربه در هنگام استارت زدن شنیده می‌شود. بررسی و تعویض دوره‌ای چهارشاخه‌های میل گاردان می‌تواند به عملکرد بهتر این قطعه کمک کند.
