جک به عنوان یکی از تجهیزات مکانیکی پرکاربرد در زندگی روزمره ما به شمار می‌رود. وقتی لاستیک خودرو پنچر می‌شود، برای تعویض آن باید از جک برای بالا آوردن ماشین استفاده کنیم. در بسیاری از کاربردهای صنعتی مانند ساختمان‌سازی نیز از جک‌های غول‌پیکر برای انتقال نیرو استفاده می‌شود. جک‌ها بر اساس قانون پاسکال کار می‌کنند. به این ترتیب که یک نیروی محدود در سطح مقطع کوچک را به نیروی بزرگ در سطح مقطع با مساحت بالاتر تبدیل می‌کند. جک‌ها را می‌توان به دو دسته هیدرولیک و پنوماتیک تقسیم کرد. در این مطلب قصد داریم به بحث و بررسی در رابطه با تفاوت‌های جک هیدرولیک با پنوماتیک بپردازیم. برای خرید انواع لوازم یدکی تراکتور به فروشگاه سیسال مراجعه فرمایید. در ادامه با ما همراه باشید.
جک هیدرولیک چیست؟
همان طور که اشاره کردیم جک تجهیزی مکانیکی است که به کمک آن می‌توان با وارد کردن نیروی محدود، اجسام با وزن سنگین را بلند کرد. جک هیدرولیکی یکی از انواع جک‌ها است. جک هیدرولیک از یک پیستون و سیلندر تشکیل شده است. همچنین جک هیدرولیک یک محفظه پر از روغن به همراه پمپ مخصوص نیز وجود دارد. با استفاده از پمپ، جریان روغن در داخل سیلندر برقرار می‌شود و به این ترتیب پیستون تحت فشار قرار می‌گیرد.
در نتیجه پیستون در اثر فشار روغن به سمت بالا حرکت می‌کند. حرکت پیستون به سمت بالا نیز باعث بلند شدن جسم روی جک از سطح زمین تا ارتفاع معینی می‌گردد. با تکرار این عملیات تا جایی که پیستون می‌تواند به سمت بالا حرکت کند، امکان بلند کردن اجسام از روی سطح زمین وجود دارد.
جک پنوماتیک چیست؟
با جک هیدرولیک به عنوان یکی از انواع جک‌های مکانیکی آشنا شدیم. قبل از پرداختن به موضوع تفاوت جک هیدرولیک با پنوماتیک، لازم است که معرفی مختصری نیز درباره جک پنوماتیک داشته باشیم. عملکرد جک پنوماتیک نیز دقیقا مشابه جک هیدرولیک است و برای بلند کردن اجسام سنگین تا ارتفاع مشخصی بکار می‌رود. با این تفاوت که در جک‌های پنوماتیکی خبری از روغن برای اعمال فشار به پیستون نیست.
بلکه در این جک‌ها، موتورهای الکتریکی وجود دارد که نیروی الکتریکی را صرف فشرده سازی هوای درون سیلندر جک می‌کند. به این ترتیب هوای فشرده باعث به حرکت درآمدن اجسام روی جک می‌شود.
تفاوت‌های جک هیدرولیک با پنوماتیک
با هر یک از انواع جک‌های هیدرولیک و پنوماتیک آشنا شدیم. در این قسمت لازم است به بررسی تفاوت جک هیدرولیک با پنوماتیک بپردازیم. کلید تفاوت جک هیدرولیک با پنوماتیک به سیال عامل مورد استفاده در هر کدام بر می‌گردد. موضوعی که در ادامه به طور بارها و بارها به آن اشاره خواهیم کرد. 7 تفاوت کلیدی می‌توان بین این دو جک برشمرد که عبارت‌اند از:
1. مقایسه سیال عامل در جک‌ها
اولین و مهم‌ترین تفاوت جک هیدرولیک با پنوماتیک به سیال عامل آن‌ها مربوط می‌شود. در جک هیدرولیک از روغن و در جک پنوماتیک از هوا برای بلند کردن اجسام استفاده می‌شود. روغن به دلیل مایع بودن تقریبا تراکم‌ناپذیر به حساب می‌آید. این در حالی است که هوا کاملا تراکم‌پذیر است. به همین دلیل ویژگی‌های جک هیدرولیک و پنوماتیک با هم متفاوت می‌شود که در ادامه به این موضوع بیشتر اشاره می‌کنیم.
2. مقایسه میزان انتقال نیرو در جک‌ها
دو جک هیدرولیک و پنوماتیک با ابعاد و اندازه یکسان را در نظر بگیرید. در این شرایط جک هیدرولیک توان انتقال نیروی بالاتری دارد. چرا که تراکم ناپذیر بودن روغن باعث می‌شود تا تمام نیرو وارد شده به پیستون منتقل شود. در نتیجه در شرایط یکسان برای بلند کردن اجسام سنگین‌تر، استفاده از جک هیدرولیک ارجحیت دارد.
3. مقایسه سرعت بلند کردن اجسام با جک‌ها
به دلیل تراکم‌پذیر بودن هوا، سرعت انتقال نیرو در جک هیدرولیک در مقایسه با جک پنوماتیک در ابتدای امر کمتر است. اما در ادامه معمولا سرعت حرکت اجسام روی جک پنوماتیک بیشتر می‌شود.
4. مقایسه جک‌ها از نظر هزینه ساخت
بررسی تفاوت جک هیدرولیک با پنوماتیک از نظر هزینه ساخت نیز اهمیت دارد. در ساختمان جک هیدرولیک نیاز به روغن، مخزن روغن و پمپ آن وجود دارد. این در حالی است که جک پنوماتیک از هوای موجود در اتمسفر برای انتقال نیرو استفاده می‌کند. تنها یک فیلتر در ورودی هوا به درون جک پنوماتیک نصب می‌شود که جلوی ورود اجسام اضافی را به مخزن بگیرد. به همین دلیل هزینه ساخت جک‌های پنوماتیک به مراتب کمتر است.
5. مقایسه هزینه تعمیر و نگهداری جک‌ها
جک هیدرولیک در مقایسه با جک پنوماتیک از قطعات بیشتری برخوردار است. به علاوه اینکه گردش روغن درون آن باعث می‌شود که پس از مدتی خاصیت این سیال از بین برود. بنابراین هزینه تعمیر و نگهداری جک هیدرولیک در مقایسه با جک پنوماتیک بیشتر است.
6. مقایسه ساختمان جک‌های هیدرولیک و پنوماتیک
هر دو نوع جک از ساختمان نسبتا ساده‌ای برخوردار هستند. با این وجود تفاوت جک هیدرولیک با پنوماتیک در آن است که در جک هیدرولیک باید از مخزن برای نگهداری روغن استفاده شود. این در حالی است که جک پنوماتیک به هیچ عنوان نیاز به مخزن نگهداری هوا ندارد.
7. مقایسه ایمنی جک هیدرولیک و پنوماتیک
هر چند که جک‌های هیدرولیک و پنوماتیک هر دو از سطح ایمنی بالایی برخوردار هستند؛ اما در مقام مقایسه بین آن‌ها باید بگوییم که جک هیدرولیک از ایمنی بالاتر برخوردار است. روغن مورد استفاده در جک هیدرولیک تراکم ناپذیر است. بنابراین در صورتی که جک به هر دلیلی در کار دچار نشتی شود، سیال به آرامی از ان تخلیه می‌شود. این در حالی است که هوای فشرده در جک پنوماتیک در صورت نشتی با فشار بسیار زیادی تخلیه می‌شود که ممکن است منجر به بروز آسیب‌هایی نیز شود.
کلام پایانی
در این مقاله به بررسی 7 تفاوت جک هیدرولیک و پنوماتیک پرداختیم. هر کدام از این دو نوع جک دارای ویژگی‌هایی هستند که باعث شده تا کاربردهای خاصی داشته باشند. به طور کلی اگر نیاز به جک با قابلیت بلند کردن اجسام سنگین‌تر را دارید، به سراغ جک هیدرولیک بروید. اما اگر به جک ارزان قیمت نیاز دارید، بهترین گزینه جک پنوماتیک است. با توجه به مقایسه‌ای که در بالا انجام دادیم، انتخاب شما برای کسب‌وکارتان جک هیدرولیک است یا پنوماتیک؟
