رینگ و پیستون به عنوان دو قطعه کلیدی در موتور تراکتور به شمار می‌روند. با توجه اینکه این دو قطعه مکانیکی در زمان فعالیت موتور تراکتور در معرض فشار بالایی قرار دارند، معمولا به مرور زمان ممکن است که مشکلاتی برای آن‌ها به وجود بیاید. در واقع وظیفه رینگ در موتور تراکتور حفاظت از پیستون است. بنابراین در صورت خراب شدن رینگ، حتما پیستون نیز در معرض آسیب جدی قرار می‌گیرد. در این مقاله ضمن بررسی وظیفه رینگ و پیستون در موتور تراکتور، علائم خرابی آن‌ها را نیز بررسی خواهیم کرد. تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
مکانیزم تولید انرژی مکانیکی برای حرکت تراکتور تفاوت خاصی با خودروهای سواری نمی‌کند. در موتور تراکتور نیز سوخت و هوا با نسبت معینی در محفظه احتراق موتور با یکدیگر ترکیب می‌شوند. در ادامه با ایجاد جرقه، احتراق رخ می‌دهد و به این ترتیب انرژی شیمیایی موجود در سوخت آزاد می‌شود. این انرژی باعث می‌شود که پیستون درون سیلندر به حرکت در بیاید. حرکت پیستون در سیلندر به صورت رفت و برگشتی است. این حرکت خطی با انتقال به میل لنگ تبدیل به حرکت دورانی می‌شود. سپس این حرکت دورانی چرخ‌های تراکتور را به گردش در می‌آورد. در نهایت تراکتور نیز در مسیر مشخصی به حرکت در می‌آید.
در سطح بدنه پیستون‌ها، شیاری وجود دارد که رینگ پیستون در آن قرار می‌گیرد. پیستون با سرعت بسیار زیادی درون سیلندر حرکت می‌کند. به همین دلیل لازم است که اصطکاک بدنه پیستون به سیلندر کنترل شود. این وظیفه بر عهده رینگ است. رینگ مانع از تماس مستقیم بین پیستون و سیلندر می‌شود. به همین دلیل جلوی ایجاد اصطکاک و آسیب دیدن هر دو تجهیز را به خوبی می‌گیرد. به زبان ساده وظیفه اصلی رینگ هدایت پیستون در مسیری است که برخوردی با سیلندر نداشته باشد.
البته نقش رینگ پیستون در همین جا خاتمه نمی‌یابد. به دلیل اینکه پیستون در معرض دمای بالا و اصطکاک قرار دارد. با استفاده از روغن عملیات روان‌کاری آن انجام می‌شود. روغن‌های باقی مانده روی بدنه بوش پیستون توسط رینگ، به طرف کارتر موتور تراکتور هدایت می‌شود. اگر این اتفاق رخ ندهد، روغن در اثر حرارت زیاد می‌سوزد و قطعا موتور تراکتور خراب می‌شود.
انواع رینگ پیستون تراکتور
موتور تراکتور در ردیف موتورهای دیزلی قرار دارد. این دسته از موتورها معمولا بین 5 تا 7 رینگ پیستون دارند. انواع رینگ پیستون تراکتور بر اساس وظیفه‌ای که بر عهده دارند، به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- رینگ فشاری: از اصطکاک بین پیستون و سیلندر جلوگیری کرده و مانع از نشت گاز از کنار پیستون می‌شود.
- رینگ روغن: این دسته از رینگ‌ها وظیفه انتقال روغن از پیستون به کارتر موتور را بر عهده دارند.
رینگ‌های پیستون در موتور تراکتور در معرض فشار زیادی قرار دارند. به همین دلیل لازم است که در تولید این قطعات از مواد اولیه مقاوم و باکیفیت استفاده شود. معمولا رینگ پیستون را از چدن خاکستری می‌سازند. چدن خاکستری درجه سختی بالایی دارند و در مقابل حرارت زیاد قادر است تا پایداری ابعادی خود را به خوبی حفظ کند. به این ترتیب در اثر حرارت زیادی چندان منبسط نمی‌شود و این نکته برای حفظ سلامت کارکرد آن در موتور اهمیت بالایی دارد.
علائم خرابی رینگ و پیستون در موتور تراکتور
پیستون معمولا وقتی دچار مشکل می‌شود که رینگ آسیب دیده باشد. بنابراین با شناسایی علائم خرابی رینگ پیستون می‌توان جلوی آسیب دیدن پیستون را نیز گرفت. 3 علامت اصلی خرابی رینگ پیستون عبارت‌اند از:
1. خارج شدن دود شدید از اگزوز تراکتور
گاهی اوقات شاهد هستیم که دود خروجی از اگزوز تراکتور غلظت بسیار بیشتری نسبت به شرایط معمولی دارد. وجود روغن سوخته در ذرات اگزوز عامل این اتفاق است. وقتی رینگ پیستون خراب شود، روغن به درون محفظه سیلندر و از آنجا به محفظه احتراق وارد می‌شود. به این ترتیب در اثر حرارت بالا شاهد سوختن روغن خواهیم بود. دود غلیظ ناشی از سوختن روغن نیز از اگزوز تراکتور خارج می‌شود.
2. مصرف روغن بیش از حد
تعویض روغن موتور تراکتور در یک بازه زمانی مشخص و معین بسته به نوع موتور آن انجام می‌گیرد. اگر مشاهده کردید که این دوره زمانی کوتاه شده است، نشان دهنده مصرف بیش از حد روغن در موتور است. یکی از دلایل مصرف بالای روغن، نشتی آن به داخل محفظه احتراق موتور در اثر خرابی رینگ پیستون است.
3. کاهش توان تراکتور
خرابی رینگ پیستون باعث می‌شود که سایش پیستون با بدنه سیلندر رخ دهد. تداوم این رویه باعث می‌شود که پیستون و سیلندر آسیب ببینند. در نتیجه عملا پیستون قادر نخواهد بود که وظیفه خود یعنی انتقال حرکت خطی به میل لنگ را به درستی انجام دهد. این مسئله باعث می‌شود که عملا توان حرکتی تراکتور افت کند.
دلایل خرابی رینگ پیستون چیست؟
با علائم خرابی رینگ پیستون موتور تراکتور آشنا شدیم. بد نیست که در ادامه به صورت مختصر به دلایل خرابی این تجهیز نیز اشاره کنیم. از جمله مهم‌ترین عواملی که می‌تواند باعث خرابی این قطعه در موتور تراکتور شوند، عبارت‌اند از:
- تنظیم نبودن شیار محل قرار گیری رینگ در بدنه پیستون
- روان‌کاری نشدن بدنه سیلندر
- ساییده شدن بوش سیلندر
کلام پایانی
در این مقاله به بررسی وظیفه رینگ و پیستون موتور تراکتور و همچنین علائم خرابی آن‌ها پرداختیم. هر چند که رینگ به عنوان یک قطعه جانبی در موتور شناخته می‌شود و مانند پیستون مهم نیست؛ اما همان طور که اشاره کردیم، خرابی رینگ خیلی زود منجر به آسیب دیدن پیستون نیز می‌شود. در صورت بروز هر یک از علائم خرابی که در بالا برشمردیم، لازم است فورا برای تعمیر تراکتور اقدام کنید.
بازتاب: علت گیرپاژ کردن موتور یا قفل کردن چیست؟ - سیسال
بازتاب: بوش پیستون تراکتور چیست و چه کاربردی دارد؟ - سیسال